‘Kan ik als diabeet wel planteneter worden?’ Het is een vraag die mij veel gesteld wordt. Vaak zijn er zorgen over de grote hoeveelheid fruit die een planteneter nuttigt. Toch is mijn antwoord steevast: ‘Absoluut, dat kan!’ Sterker nog, de vraag is vooral: ‘Blijf je wel diabeet als je planteneter wordt?’
Het Nederlandse Diabetesfonds mag dan met klem zeggen dat diabetes type 2 niet te genezen is, de ervaring van veel planteneters is een andere! Vaak kunnen planteneters na verloop van tijd hun medicijnen of insuline loslaten en zijn ze vrij van klachten. Elke onderzoek dat gedaan wordt naar diabetes en veganisme toont hetzelfde resultaat: het gaat niet samen!
Laat mij je eerst wat vertellen over diabetes.
Grote schade
Diabetes is een ernstige ‘ziekte’ met ontzettend nare gevolgen. Het wordt ook wel suikerziekte genoemd, omdat het belangrijkste symptoom van diabetes is: teveel suiker in je bloed. En suiker in ons bloed heeft een bijzonder schadelijke werking. Het leidt tot verklevingen van eiwitten, verstopping van aderen en groei van kankercellen. Mensen met diabetes kunnen in het ergste geval ledematen verliezen.
Nederland telt volgens het RIVM 1 miljoen diabetici, waarvan een deel het zelf nog niet weet. Aangezien de meeste mensen die diabetes hebben ouder zijn dan 40, heeft of krijgt gemiddeld één op de tien veertigplussers diabetes! En die aantallen stijgen snel.
Stofwisseling van suiker
Om te begrijpen wat het probleem is, zal ik iets moeten uitleggen over de stofwisseling van suiker in ons lichaam.
Suiker is de primaire brandstof voor elke cel van ons lichaam. Vooral hersencellen en spiercellen vragen veel suiker. Die suiker komt primair uit onze voeding en wordt door het bloed getransporteerd naar de cellen. Dat er dus suiker in ons bloed komt is een natuurlijk en gezond proces: het is onderweg naar zijn eindbestemming, de cellen.
Maar cellen kunnen deze suiker alleen opnemen als ze beschikking hebben over het hormoon insuline. Insuline werkt als de sleutel die cellen opent voor de opname van suiker. Zonder insuline geen suiker in de cellen. En het is de alvleesklier die dit hormoon produceert, zodra de bloedsuikerspiegel stijgt. In een gezonde situatie zal dus kort daarna de bloedsuikerspiegel weer dalen, omdat de insuline de suikers heeft afgezet in de cellen. Het is een prachtig mechanisme!
Insulineresistentie
Bij diabetici gaat dit echter fout, op twee verschillende manieren. Die twee markeren de twee belangrijkste vormen van diabetes: type 1 en type 2. Ze hebben verschillende oorzaken, maar de gevolgen zijn identiek: de suikers in het bloed worden niet of onvoldoende opgenomen door de cellen, waardoor het suiker in het bloed blijft en dus de bloedsuikerspiegel hoog blijft. Met alle nare gevolgen van dien.
Bij type 1 is de oorzaak een slecht functionerende alvleesklier, waardoor er geen of te weinig insuline vrijkomt. De gevolgen laten zich raden: zonder insuline geen suiker in de cellen. Ongeveer 10% van de diabetici lijdt aan deze vorm.
De overige 90% heeft type 2: insulineresistentie van de cellen. Er is (aanvankelijk) voldoende insuline, maar de cellen reageren daar onvoldoende op en nemen zodoende de suikers slecht op. De cellen zijn resistent geworden voor insuline. Aanvankelijk zal de alvleesklier steeds meer insuline produceren, totdat ze uitgeput raakt en steeds minder insuline kan maken. Dan is er dus sprake van een dubbel probleem: er is minder insuline en de cellen reageren niet meer op de aanwezige insuline.
Over diabetes type 2 zal ik hier verder spreken.
Symptoom of oorzaak aanpakken?
Vaak krijgen diabetici het advies om vooral uit te kijken met suiker. Het advies lijkt logisch. Immers: als je teveel suiker in je bloed hebt, kun je maar beter minder suiker binnen krijgen. En dus wordt er vaak gewaarschuwd tegen fruit, granen en ander koolhydraatrijk eten – het zou teveel suiker bevatten.
Maar of we nu diabeet zijn of niet, onze cellen hebben suiker nodig. En wie die suiker niet via zijn voeding binnenkrijgt, zal het zelf gaan maken uit vetten. Dat proces heet ketose en levert een suikersoort op (methylglyoxaal) die nog veel schadelijker is als het lang in het bloed blijft. Suikers in het bloed zijn niet te vermijden.
Maar de suikers in het bloed zijn ook niet het échte probleem. Dat is slechts het gevolg van een ander probleem: de insulineresistentie van de cellen! Het is alsof je het fileprobleem rondom een stad wilt oplossen door minder auto’s op de wegen toe te laten, terwijl het echte probleem de slechte toegangswegen naar het centrum van de stad zijn. Verbreed de toegangswegen en de files lossen op.
Het echte probleem is vet!
En dus is de belangrijkste vraag: waarom en hoe worden lichaamscellen resistent voor insuline? Het antwoord van onderzoekers als Neal Barnard, Dean Ornish, Joel Fuhrman, Gabriel Coussens, John McDougall en vele anderen is verrassend: vet. Het echte probleem bij diabetes is niet suiker, het is vet!
Het zijn de kleine vetdeeltjes in de cellen die de werking van insuline remmen. Hoe meer vet in het bloed en in de cellen, des te moeilijker het is voor een cel om de suikers op te nemen. Omdat daardoor de bloedsuikerspiegel langer hoog blijft, blijft de alvleesklier insuline aanmaken. En het ‘bombardement’ van insuline op de cellen maakt de cellen steeds minder gevoelig voor de insuline. Ziedaar de oorzaak van insulineresistentie.
En dat vet komt van ons eten. Het zijn dus niet de koolhydraten die je eet, maar de vetten in je menu, die het probleem vormen bij bloedsuikerproblemen. De gemiddelde Nederlander nuttigt wel 25 tot 50% van zijn calorieën uit vetten, voor een groot deel dierlijke vetten.
Einde van diabetes type 2
Maar dat proces is omkeerbaar! De genoemde artsen en onderzoekers hebben duizenden diabetici ‘behandeld’ met een vetarm en 100% plantaardig voedingspatroon. En steeds weer gebeurt wat je mag verwachten: de opname van suikers in de cellen versnelt, het bloedsuiker daalt en de insulineresistentie verdwijnt. Kortom: diabetici ‘genezen’ van hun diabetes type 2!
Ja, ik plaats aanhalingstekens bij het woord genezen. Immers: als de betrokken patiënten vervallen in hun oude voedingspatroon, zullen de klachten weer terugkomen. Het toont aan wat al deze wetenschappers zeggen: diabetes type 2 is geen ziekte, het is het gevolg van een ongezonde lifestyle. Wie het lichaam geeft wat het nodig heeft, zal alle symptomen verliezen. En dat is werkelijk goed nieuws!
Dat je daarnaast ook afvalt, energieker wordt, je kansen op hart- en vaatziekten minimaliseert en zelfs je kansen op tal van kankersoorten verkleint is een bonus…
Alleen daarom zou je het al proberen!